تبر یخی تاریخچه‌ای جذاب دارد و از ابزارهای ساده‌ای که توسط چوپان‌ها و شکارچیان باستانی استفاده می‌شد، تا تجهیزات صعود مدرن و چندمنظوره‌ای که امروز توسط کوهنوردان استفاده می‌شود، به‌طور قابل‌توجهی تکامل یافته است. در اینجا یک مرور کوتاه بر تاریخچه آن آورده شده است:
منشأ اولیه
• قرون وسطی: قدیمی‌ترین جد تبر یخی، آلپ‌استوک بود، یک چوب بلند با یک اسپایک آهنی در انتها که توسط چوپان‌ها و شکارچیان در آلپ و قفقاز برای حفظ ثبات بر روی یخ و برف استفاده می‌شد.
• عصر مس (۳۳۰۰ قبل از میلاد – ۱۲۰۰ قبل از میلاد): در این دوره، کار با فلز آغاز شد، اما ابزارهای اولیه برای سفر بر روی یخ و برف چندان مقاوم نبودند.
• عصر برنز (۳۰۰۰ قبل از میلاد – ۱۲۰۰ قبل از میلاد): برنز، آلیاژی قوی‌تر از مس و قلع، امکان ساخت ابزارهای با دوام‌تر را فراهم کرد.
نوآوری‌ها و تغییرات مدرن
دهه ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰:
• تبرهای یخی فولادی: در این دوره، تبرهای یخی با تیغه‌های فولادی و دسته‌های چوبی ساخته شدند. این تبرها دوام و کارایی بیشتری نسبت به نسخه‌های قبلی داشتند.
دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰:
• مواد سبک و مقاوم: با ظهور مواد سبک مانند آلومینیوم و فایبرگلاس، تبرهای یخی سبک‌تر و مقاوم‌تر شدند. این مواد جدید امکان صعود راحت‌تر و طولانی‌تر را فراهم کردند.
•
توسعه تبر یخی
• اواخر قرن نوزدهم: تبر یخی به شکلی که امروز می‌شناسیم شروع به شکل‌گیری کرد، ترکیبی از آلپ‌استوک و یک تبر کوچک که ابزاری برای حفظ ثبات و بریدن پله‌ها در یخ و برف فراهم می‌کرد.
• اوایل قرن بیستم: طراحی تبر یخی به تکامل خود ادامه داد، با اضافه کردن یک پیک (انتهای تیز) و یک ادز (تیغه‌ی پهن) در یک انتهای دسته و یک اسپایک در انتهای دیگر.
نوآوری‌های مدرن
• مواد سبک وزن: تبرهای یخی مدرن از فلزات سبک مانند آلومینیوم، تیتانیوم و آلیاژهای فولادی، و همچنین مواد ترکیبی مانند فایبرگلاس و فیبر کربن ساخته می‌شوند.
• طراحی‌های تخصصی: اکنون تبرهای یخی تخصصی برای انواع مختلف صعود وجود دارند، از جمله تبرهای فنی برای صعود یخ عمودی و ابزارهای یخ کوچک‌تر برای صعود یخ عمودی.
اجزای تبر یخی
• – Head معمولاً از فولاد ساخته شده و شامل یک پیک و یک ادز است.
• – Pick انتهای دندانه‌دار و تیز که برای توقف خودکار و صعود استفاده می‌شود.
• – Adze انتهای پهن و مسطح که برای بریدن پله‌ها در برف و یخ استفاده می‌شود.
• – Shaft معمولاً از مواد سبک ساخته شده و می‌تواند مستقیم یا کمی زاویه‌دار باشد.
• – Spike انتهای تیز در پایین دسته که برای حفظ ثبات بر روی یخ استفاده می‌شود.
گردآوری و ترجمه : امیر مبتهج – زمستان 1403